Μία διαπίστωση
Μία μεγάλη μερίδα αποφοίτων πανεπιστημιακών σχολών αναρωτιέται αν υπάρχει λόγος να πάρει ένα Μεταπτυχιακό ή να πιστοποιήσει γνώσεις μέσω σεμιναρίων, δια βίου εκπαίδευσης κλπ. Τις περισσότερες φορές αυτή η ερώτηση τίθεται στην περίπτωση που το αντικείμενο του Μεταπτυχιακού απέχει από αυτό του πτυχίου.
Τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;
Οι θέσεις που έχουν εργαστεί, τους έχουν φέρει σε επαφή με άλλους τομείς εκτός της ειδικότητάς τους και τελικά βρήκαν ότι τους ενδιαφέρει να ασχοληθούν με αυτούς. Και εφόσον έχουν δει ότι τα καταφέρνουν επιδιώκουν να βρουν μία θέση εργασίας ανάλογη.
Ας πούμε ότι κάποιος έχει ως πρώτο πτυχίο, Βιοϊατρικών Επιστημών και εργάζεται σε ένα διαγνωστικό κέντρο. Βλέπει ότι έχει καλή επαφή με τους πελάτες, του το επιβεβαιώνουν οι συνάδελφοί του και τώρα αναρωτιέται αν μπορεί να πάει σε άλλη εταιρεία ως Υπεύθυνος Επικοινωνίας και γιατί όχι ως Υπεύθυνος του Τμήματος Ανθρωπinoυ Δυναμικού (Human Resource ), μιας και έχει αποκτήσει την εμπειρία.
Ας αναδιατυπώσουμε
Ο παραπάνω εργαζόμενος, αυτό που πραγματικά διατυπώνει είναι εάν οι δεξιότητες που απέκτησε στην εργασία του, αρκούν για να αποδείξουν την επάρκειά του σε έναν άλλο τομέα.
Αυτές λέγονται "μεταβιβάσιμες δεξιότητες" και προέρχονται από την εμπειρία σε κάποιον τομέα. Αυτή η εμπειρία μπορεί να "γνωστική" και να περιλαμβάνει τη χρήση λογικής, διαίσθησης, δημιουργικότητας, επικοινωνίας, συνεργασίας, οι ψηφιακές δεξιότητες κλπ. ή να είναι "πρακτική" και να περιλαμβάνει τη χειρωνακτική επιδεξιότητα, τη χρήση υλικών, μηχανών, εργαλείων, οργάνων κλπ.
Τις "μεταβιβάσιμες δεξιότητες" μπορούμε να τις βάλουμε στη "βαλίτσα" μας και να τις μεταφέρουμε σε κάθε νέο εργασιακό ρόλο. Αρκούν όμως να αποδείξουν την βαθύτερη γνώση πάνω σε κάποιο αντικείμενο;
Βασικά ερωτήματα
Δικαιούται ένας Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού να συναινέσει σε αυτή την άποψη;
Υπάρχει κάποια λογική στην ιδέα του εργαζόμενου;
Δικαιούται κάποιος με εμπειρία σε έναν τομέα αλλά χωρίς επίσημη πιστοποίηση να χρίζεται ειδικός;
Τι λέει η διεθνής εμπειρία;
Μήπως έχουμε λατρεία στην κατοχή τίτλων ενώ στο εργασιακό γίγνεσθαι επικρατούν άλλοι νόμοι;
Η δύναμη των μεταβιβάσιμων δεξιοτήτων
Οι μεταβιβάσιμες δεξιότητες είναι ικανότητες που έχουν αποκτηθεί μέσω του σχολείου, της εργασίας, των χόμπι, της εθελοντικής εργασίας, αθλημάτων κλπ. Χωρίζονται σε μαλακές( soft skills) και σκληρές(hard skills). Οι σκληρές δεξιότητες μπορούν να ποσοτικοποιηθούν, όπως η άριστη γνώση μιας ξένης γλώσσας. Αντίθετα οι μαλακές δεξιότητες δεν ποσοτικοποιούνται, όπως η κριτική σκέψη και η ομαδική εργασία, η διαχείριση χρόνου, η ενεργητική ακρόαση κλπ. αυτές μπορούν να διδαχθούν αλλά όχι να πιστοποιηθούν. Όλες χρειάζονται σε πολλούς τομείς σταδιοδρομίας.
Αυτές οι δεξιότητες αποτελούν την εμπειρία που αποκτούμε στην επαγγελματική μας πορεία, έχουν μεγάλη βαρύτητα και ζητούνται από τους εργοδότες.
Για να μη χαθούμε στη μετάφραση
Ο Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού οφείλει να εξηγεί την χρήση αλλά και τη χρησιμότητα των μεταβιβάσιμων δεξιοτήτων.
Ο κάθε εργαζόμενος πρέπει να φροντίζει για την δια βίου εκπαίδευσή του σε νέες δεξιότητες που συμβαδίζουν με τις νέες τεχνολογίες. Η εμπειρία που έχει αποκτήσει σε άλλους εργασιακούς ρόλους είναι σημαντική αλλά όχι ικανή να πιστοποιήσει βαθύτερη γνώση σε νέο αντικείμενο εργασίας.
Τις αποκτηθείσες δεξιότητες πρέπει να τις ενσωματώνει ο κάθε εργαζόμενος στο βιογραφικό του.
Οι μαλακές δεξιότητες όπως η κριτική σκέψη, το ομαδικό πνεύμα, η παρατηρητικότητα κλπ. είναι πολύ σημαντικές και ζητούνται από όλους τους εργοδότες, όμως δεν μπορούν να αντικαταστήσουν πιστοποιήσεις και πτυχία για την ανάληψη μίας θέσης.
Η απόκτηση πιστοποιημένων γνώσεων μέσω πτυχίων, μεταπτυχιακών, σεμιναρίων κα. βοηθά στην εμβάθυνση της γνώσης και πάντα έχουν αξία.
Εν είδει επιλόγου
Αφορμή για τη συγγραφή του άρθρου είναι η επαφή μας με νέους πτυχιούχους που αναζητούν εργασία. Με μεγάλη μας έκπληξη βλέπουμε σοβαρές παρανοήσεις ως προς τις δυνατότητες που τους δίνει το πτυχίο τους, στερεοτυπικές σκέψεις π.χ. αυτή δεν είναι δουλειά για γυναίκες, δυσλειτουργικές σκέψεις π.χ. με τη ζωγραφική δεν βρίσκεις δουλειά. Βλέπουμε και πολλούς που θέλουν να τους επιβεβαιώσουμε ότι χωρίς πιστοποιημένες γνώσεις μπορούν να διεκδικήσουν θέσεις διαφορετικές του αντικειμένου τους π.χ. μαθηματικός που δουλεύει στην υποδοχή ξενοδοχείου, μπορεί να αναλάβει θέση Υπεύθυνου Ανθρώπινου Δυναμικού.
Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε.
Τελικά ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι μία δια βίου διαδικασία, τόσο σημαντική όσο και επιβεβλημένη για την ζωή μας.
