top of page
  • Facebook
  • Instagram
  • TikTok
  • Youtube

Τελικά ποιος αποφασίζει;



1. Τελικά ποιος αποφασίζει;


Η λήψη επαγγελματικής απόφασης είναι ατομική ή οικογενειακή υπόθεση;


Πολλές θεωρίες ασχολούνται με την επίδραση που ασκεί το οικογενειακό περιβάλλον, και ειδικότερα οι γονείς, στην επαγγελματική ανάπτυξη κυρίως στην εφηβεία, που χαρακτηρίζεται ως μια περίοδος σημαντικών αλλαγών αλλά και αποφάσεων.


Η εφηβεία είναι το εξελικτικό στάδιο κατά το οποίο επιτελείται η διαμόρφωση της ταυτότητας. Για να επιτευχθεί η διαμόρφωση της ταυτότητας, ο έφηβος έχει ανάγκη από την υγιή διαφοροποίησή του από τα γονικά πρότυπα. Πολλές θεωρίες δίνουν μεγάλη σημασία στην επίδραση που ασκεί το οικογενειακό περιβάλλον - η τυπολογική θεωρία του Holland, υποστηρίζει ότι οι γονείς επιδρούν σημαντικά στην ανάπτυξη του εφήβου αφού παρέχουν ένα περιβάλλον ενισχύσεων, η θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης υποστηρίζει τη μεγάλη επιρροή των γονέων και την επίδρασή τους στις επαγγελματικές προσδοκίες των παιδιών τους, η θεωρία της Αυτοαντίληψης του Super, με τα στάδια ζωής και τους πολλαπλούς ρόλους, δίνει έμφαση στην αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση του ατόμου καθώς και το πώς μπορούν αυτά τα χαρακτηριστικά να οδηγήσουν σε επαγγελματικές επιλογές, και η θεωρία Προσαρμογής στην εργασία όπου το άτομο αναζητά περιβάλλοντα τα οποία ταιριάζουν στις απαιτήσεις του.


Τί γίνεται όμως στην ελληνική πραγματικότητα;


Αρκετές έρευνες έχουν διατυπώσει ότι σε κάθε κοινωνία υπάρχει ένα ιδιαίτερο σύστημα αξιών για τα επαγγέλματα.


Π.χ. είναι γνωστό ότι σε αρκετές μουσουλμανικές χώρες το φύλο και η οικογένεια καθορίζουν και το επάγγελμα του/της εφήβου. Στην ελληνική κοινωνία το «καλό επάγγελμα» είναι το άνετο, το καλοπληρωμένο, το σταθερό, το μη χειρωνακτικό, προπάντων το επάγγελμα που απολαμβάνει υψηλότερο «κοινωνικό γόητρο». Δηλαδή, καταλαβαίνουμε ότι είναι βαθιά ριζωμένη η αντίληψη ότι η επιλογή πανεπιστημιακής και όχι τεχνικής εκπαίδευσης είναι το εισιτήριο για μια ζωή με γόητρο και κύρος.


Σε γονείς με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, παρατηρείται ότι δίνουν έμφαση στην αξία της εκπαίδευσης, όχι ως αξία αλλά ως μέσω ανόδου της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης.


Επίσης, παρατηρείται σε αρκετούς γονείς ότι η επαγγελματική κατεύθυνση του παιδιού φαίνεται να αναπληρώνει και να υποκαθιστά τις προσωπικές τους επιθυμίες. Οι επιθυμίες αυτές ανάγονται στο επαγγελματικό παρελθόν και την πορεία των γονέων.


Γίνεται αντιληπτό ότι οι κοινωνικές αξίες και τα κοινωνικά στερεότυπα, ως προς τις επαγγελματικές δραστηριότητες, επηρεάζουν τους νέους αλλά και τους γονείς τους, αναφορικά με τα επαγγελματικά σχέδια και τις επιλογές των παιδιών τους (Κασσωτάκης και Μαρμαρινός, 2004).


Εδώ ανακύπτει ένα πρόβλημα για τους Συμβούλους Επαγγελματικού Προσανατολισμού.


Ποια είναι η θέση τους;


Σε γενικές γραμμές πρέπει να γίνεται σεβαστό το κοινωνικό περιβάλλον από το οποίο προέρχεται ο/η συμβουλευόμενος/η, γιατί ο έφηβος δεν μπορεί να καταρρίψει όλα τα στερεότυπα.


Πρέπει όμως, να του δοθεί η ευκαιρία με τους πόρους που διαθέτει (κοινωνικούς και ψυχικούς) να μπει στο σύστημα εκπαίδευσης και εργασίας ούτως ώστε να ανοίξουν οι ορίζοντές του και να μπορέσει να διαχειριστεί τις καταστάσεις - κοινωνικές και οικογενειακές - που βιώνει.




2. Το χάος της πληροφόρησης


Στη σημερινή εποχή του διαδικτύου, της πληθώρας των καναλιών πληροφόρησης, βιώνουμε μία από τις μεγαλύτερες αντιφάσεις της εποχής μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι και δη οι έφηβοι μοιάζουν σαν να μην μπορούν να βρουν την πληροφορία, και στην ουσία πρακτικά βιώνουν μία κατάσταση που μοιάζει σαν αυτή όταν ΔΕΝ υπήρχε διαδίκτυο.


Και γιατί συμβαίνει αυτό? Γιατί η διαδικασία εύρεσης της πληροφορίας είναι δαιδαλώδης και δεν μπορεί να αξιολογηθεί η έγκυρη πληροφορία. Αυτά τα δύο εξελίσσονται στις μεγαλύτερες προκλήσεις για την συμβουλευτική σταδιοδρομία. Η έγκυρη πληροφόρηση θα βοηθήσει τον μαθητή ή τον σπουδαστή να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να αξιολογήσει τις επιλογές του. Διαφορετικά, η επιλογή μη ρεαλιστικών επαγγελματικών εναλλακτικών, λόγω της ελλιπούς ή μη συνεπούς πληροφόρησης, προκαλεί στο άτομο απογοήτευση, απόγνωση, αδιαφορία, επαγγελματική δυσπροσαρμοστικότητα και ελλιπή αξιοποίηση των ταλέντων του ( Nwokolo, 2012).


O ρόλος του επαγγελματία συμβούλου είναι να υποστηρίξει τον συμβουλευόμενο και να τον βοηθήσει να αναζητήσει τις απαραίτητες πληροφορίες για τις σπουδές ή τα επαγγέλματα που τον ενδιαφέρουν, ώστε να λάβει ρεαλιστικές και «σωστές» αποφάσεις ( Wentling & Lawson,2015).


Γιατί όμως δίνεται τέτοια βαρύτητα στην πληροφόρηση;


Η απάντηση έρχεται από την Θεωρία Γνωστικής Επεξεργασίας Πληροφοριών (Cognitive Information Processing Theory- CIP) μια από τις πιο γνωστές θεωρίες στη συμβουλευτική σταδιοδρομία. Σύμφωνα με τη θεωρία, η διαδικασία της επεξεργασίας πληροφοριών για τη λήψη επαγγελματικής απόφασης αποτυπώνεται με τη μορφή πυραμίδας, όπου η βάση της είναι η αυτογνωσία και η γνώση των επαγγελματικών σπουδών. Αν η βάση είναι σαθρή, τότε όλο το κατασκεύασμα (δηλαδή η λήψη επαγγελματικής απόφασης) θα καταρρεύσει.


Διαδικασία Εκτέλεσης -Μεταγνώσεις


Δεξιότητες Λήψης Απόφασης


Αυτογνωσία/Γνώση επαγγελμάτων και σπουδών



Οπότε, όταν προσπαθούμε να βοηθήσουμε το άτομο να προσδιορίσει την ακαδημαϊκή και επαγγελματική του σταδιοδρομία, πρέπει να εστιάζουμε και στα δύο σημεία ισορροπίας: στην ενίσχυση της αυτογνωσίας και στην πληροφόρηση για τα προγράμματα σπουδών και τα επαγγέλματα.


Πώς επιτυγχάνεται η αυτογνωσία και η πληροφόρηση για τις σπουδές;


Ο Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού μέσα από τις συνεδρίες προσπαθεί να αναδείξει τις ικανότητες, τις δεξιότητες, τα ταλέντα, τις δυνάμεις, τις αδυναμίες, και τα εμπόδια του συμβουλευόμενου, να τον βοηθήσει να δει αυτά τα χαρακτηριστικά και μαζί με ψυχομετρικά εργαλεία (τεστ) να νιώσει ικανός να ξεκινήσει την προσπάθειά του.


Τέλος, ο Σύμβουλος θα τον βοηθήσει αλλά και θα του δείξει πού πρέπει να βρίσκει τις πληροφορίες που χρειάζεται για να μπορεί, στο τέλος, ο συμβουλευόμενος να λάβει αποφάσεις για την επαγγελματική του σταδιοδρομία.

38 Προβολές

Σχετικές αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων
aboutcareer-logo_edited.png
bottom of page