Πανελλήνιες στο παρά 5'. Ποιοι μαθητές θα πετύχουν πιο εύκολα;

Εισαγωγή

Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις αποτελούν μια καθοριστική περίοδο στη ζωή των ελληνικών οικογενειών. Σε λίγες μέρες, χιλιάδες μαθητές θα αντιμετωπίσουν μια δοκιμασία που, για πολλούς, καθορίζει το μέλλον τους.

Ωστόσο, πέρα από την ακαδημαϊκή προετοιμασία, ένας κρίσιμος παράγοντας που επηρεάζει την απόδοση είναι η σαφήνεια των στόχων.

Ο μαθητής που γνωρίζει τι θέλει να σπουδάσει διαφέρει σε κίνητρα, εστίαση και ψυχολογία από αυτόν που βρίσκεται σε αμφιβολίες.

Σε αυτό το άρθρο, εξετάζουμε τις διαφορές αυτές και τον ρόλο του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού σε αυτή την ώρα κρίσης.

Ο Μαθητής με Σαφείς Σπουδαστικούς Στόχους  

Η Δύναμη του "Γιατί"  

Όταν ένας μαθητής έχει συγκεκριμένο στόχο—για παράδειγμα, την εισαγωγή στην Ιατρική ή το Πολυτεχνείο κλπ.—η προετοιμασία αποκτά νόημα πέραν της απλής επιτυχίας. Η εσωτερική κίνηση που προέρχεται από το όνειρο της μελλοντικής καριέρας λειτουργεί ως καύσιμο σε ώρες μελέτης. Μελέτες δείχνουν ότι η σύνδεση της εκπαίδευσης με προσωπικούς στόχους αυξάνει την ανθεκτικότητα στην κούραση και τη δυσκολία.  

Στρατηγική Προετοιμασίας  

Οι μαθητές με σαφή στόχο τείνουν να αναπτύσσουν πιο οργανωμένες μεθόδους μελέτης. Γνωρίζοντας τα μόρια και τις απαιτήσεις της σχολής που στοχεύουν, εστιάζουν σε συγκεκριμένα μαθήματα, βελτιστοποιώντας τον χρόνο τους. Επιπλέον, η ικανότητα να οραματίζονται το μελλοντικό τους "εαυτό" σε μια επαγγελματική θέση ενισχύει την αυτοπεποίθηση και μειώνει το άγχος.  

Ψυχολογικά Πλεονεκτήματα  

Η σαφήνεια των στόχων μειώνει την ανησυχία. Ο μαθητής αντιλαμβάνεται τις εξετάσεις ως ένα βήμα προς ένα μεγαλύτερο σκοπό, όχι ως απροσδιόριστη απειλή. Αυτή η νοοτροπία προάγει τη συγκέντρωση και την ψυχική ηρεμία, παράγοντες κλειδιά για την αποτελεσματικότητα.  

Ο Μαθητής χωρίς Σαφή Στόχο: Αμφιβολίες και Εμπόδια  

Η Ταλαιπωρία της Αβεβαιότητας  

Για τον μαθητή που δεν γνωρίζει τι θέλει να σπουδάσει, οι Πανελλήνιες μπορεί να μοιάζουν με έναν λαβύρινθο χωρίς έξοδο. Η έλλειψη στόχου οδηγεί σε έλλειψη ενέργειας: αντί να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένα μαθήματα, μπορεί να ασχολείται με άλλες δραστηριότητες, χωρίς στρατηγική. Η αβεβαιότητα τροφοδοτεί το άγχος, καθώς η αποτυχία γίνεται πιο "τρομακτική" όταν δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο.  

Κίνδυνοι Ψυχολογικής Κούρασης  

Η έλλειψη κατεύθυνσης συχνά οδηγεί σε απώλεια κινήτρου. Ο μαθητής μπορεί να αισθάνεται ότι "δεν αξίζει τον κόπο" να μελετήσει εντατικά, ειδικά αν δεν βλέπει τη σύνδεση με το μέλλον του. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα ή ακόμη και σε συμπτώματα κατάθλιψης, όπως έλλειψη ενέργειας και απαξίωση.  

Ακαδημαϊκές Συνέπειες  

Χωρίς στόχο, η προετοιμασία γίνεται μηχανική. Ο μαθητής μπορεί να επαναλαμβάνει τα μαθήματα χωρίς να τα εντάσσει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, μειώνοντας την απομνημόνευση και την κριτική σκέψη. Επιπλέον, η έλλειψη προτεραιοτήτων οδηγεί σε κακή διαχείριση χρόνου, με πιθανές "τρωτές ζώνες" σε αδύναμα μαθήματα.  

Απόδοση και Ψυχολογία  

Στατιστικές και Μελέτες  

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (2022), μαθητές με σαφείς στόχους είχαν κατά 25% υψηλότερες πιθανότητες να πετύχουν στόχους μορίων από όσους δεν είχαν. Επιπλέον, το 68% των "σταθερών" μαθητών ανέφεραν χαμηλότερο επίπεδο άγχους κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.  

Ψυχολογικοί Μηχανισμοί  

Η θεωρία του αυτοπροσδιορισμού (Deci & Ryan) υποστηρίζει ότι η εσωτερική κίνηση (π.χ. προσωπική ικανοποίηση) είναι πιο ισχυρή από την εξωτερική (π.χ. πίεση γονέων). Οι μαθητές με στόχο, εφαρμόζουν αυτή τη θεωρία, ενώ οι άλλοι μπορεί να βασίζονται σε εξωτερικές πηγές κίνησης, που εξασθενίζουν γρήγορα.  

Ο Ρόλος του Σύμβουλου Επαγγελματικού Προσανατολισμού στο παρά 5΄

Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι τώρα είναι αργά. Όμως πάντα υπάρχουν περιθώρια για να κινητοποιήσουμε τους μαθητές. Εμείς στην About Career χρησιμοποιούμε τις παρακάτω τεχνικές και μπορούμε να πούμε ότι έχουμε δει πολύ καλά αποτελέσματα.

-Γρήγορη Κλιμάκωση Στόχων  

Ακόμα και τώρα, μπορούμε να βοηθήσουμε τον μαθητή να προσδιορίσει βραχυπρόθεσμους στόχους.

- Ανάλυση Δυνατοτήτων: Εστίαση σε μαθήματα όπου ο μαθητής έχει υψηλότερες πιθανότητες επιτυχίας.  

-Σύνδεση Με Εναλλακτικές: Εξερεύνηση σχολών με παρόμοια αντικείμενα, ώστε να υπάρχουν πολλαπλές επιλογές.  

-Διαχείριση Άγχους και Ψυχολογική Υποστήριξη.  

-Ρεαλιστικές Προσδοκίες: Υπενθύμιση ότι οι Πανελλήνιες δεν ορίζουν την αξία του ατόμου.  

-Πρακτικές Συμβουλές Μελέτης και διαχείρισης χρόνου.  

- Προτεραιοποίηση Υλικού: Επικέντρωση σε κρίσιμα κεφάλαια με βάση προηγούμενες εξετάσεις.  

-Εξερεύνηση Εναλλακτικών Διαδρομών

Ακόμη και σε αυτό το στάδιο, μια συνεδρία μπορεί να δείξει στον μαθητή εναλλακτικές διαδρομές. Για παράδειγμα, εάν ένας μαθητής στοχεύει σε σχολή με υψηλά μόρια, ο σύμβουλος μπορεί να συζητήσει εναλλακτικές σχολές ή το ενδεχόμενο επαναληπτικής συμμετοχής.  

Συμβουλές για Μαθητές και Γονείς  

Για Μαθητές:  

- Κάντε ένα Εναλλακτικό Πλάνο: Ακόμα και αν δεν έχετε στόχο, δημιουργήστε μια λίστα με 3-5 σχολές που σας ενδιαφέρουν.  

- Χρησιμοποιήστε το Άγχος ως Κίνητρο: Μετατρέψτε το σε ενέργεια με ρεαλιστικές δράσεις.  

Για Γονείς:  

- Αποφύγετε την Πίεση: Οι φράσεις όπως "Όλα εξαρτώνται από αυτές τις εξετάσεις" αυξάνουν το άγχος.  

- Προσφέρετε Συναισθηματική Υποστήριξη: Δείξτε ότι η αγάπη σας δεν εξαρτάται από τα αποτελέσματα.  

Συμπέρασμα: Το Μέλλον Είναι Δυναμικό  

Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις είναι μια σημαντική πρόκληση, αλλά δεν είναι η μοναδική οδός προς την επιτυχία. Οι μαθητές με στόχους έχουν ένα προβάδισμα, αλλά και οι άλλοι μπορούν να βρουν διεξόδους με τη βοήθειά μας.

Κρίσιμη είναι η συνειδητοποίηση ότι η ζωή προσφέρει πολλαπλές ευκαιρίες για αναπροσανατολισμό. Σε αυτή την τελική ευθεία, η ψυχική υγεία και η πιστή στην αυτοπεποίθηση πρέπει να είναι προτεραιότητα—γιατί κανείς δεν ορίζεται από έναν αριθμό μορίων.

Πάντα υπάρχει χρόνος!

 Στην About Career έχουμε στόχο οι μαθητές να κάνουν επιλογές που ταιριάζουν στο χαρακτήρα τους και στις ικανότητές τους. Πριν δώσουν Πανελλήνιες Εξετάσεις, τους δίνουμε πληροφορίες για το κάθε πρόγραμμα σπουδών, τις εναλλακτικές διαδρομές που μπορεί να ακολουθήσει στην πορεία ο κάθε φοιτητής, την επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης στον τομέα του, τις ανάγκες στην αγορά εργασίας και τις επιπλέον δεξιότητες και πιστοποιήσεις που μπορεί να χρειαστεί για να γίνει ένας επιτυχημένος επαγγελματίας.

Όλες αυτές οι πληροφορίες δίνονται στο Ατομικό Πρόγραμμα Επαγγελματικού Προσανατολισμού. 

Οι Πανελλήνιες είναι ένας σταθμός, όχι ο προορισμός.