Είσαι στην Α ή Β Λυκείου;

Για τους μαθητές της Α' και της Β' Λυκείου, οι πανελλήνιες εξετάσεις και οι αποφάσεις για το μέλλον μοιάζουν συχνά με έναν μακρινό ορίζοντα.

Η σκέψη «έχω άπλετο χρόνο» είναι ένας συχνός και ανακουφιστικός, αλλά ταυτόχρονα και παραπλανητικός, λογισμός.

Τι ισχύει;

Στην καρδιά της εφηβείας και στην αρχή της λυκειακής διαδρομής, πολλοί μαθητές υιοθετούν στάσεις που, αν και κατανοητές, μπορούν να υπονομεύσουν τη μελλοντική τους πορεία. Η κατανόηση αυτών των τάσεων είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή τους.

Η Ψευδαίσθηση του «Άπλετου Χρόνου» και η Παγίδα της Αναβλητικότητας

Η πιο κοινή στάση των μαθητών της Α' και Β' Λυκείου είναι η αναβλητικότητα.

Η πίστη ότι η Γ' Λυκείου είναι μακριά δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ασφάλειας. Ωστόσο, ψυχολογικές έρευνες δείχνουν ότι η αναβλητικότητα συχνά δεν είναι τεμπελιά, αλλά ένας μηχανισμός άμυνας απέναντι στον φόβο της αποτυχίας.

Όταν οι προσδοκίες είναι υψηλές, η αναβολή της απόφασης μοιάζει με προστασία από μια πιθανή λάθος επιλογή. Αυτό, σε συνδυασμό με το έντονο άγχος που προκαλεί το σύστημα των Πανελληνίων, οδηγεί πολλούς μαθητές στο να αποφεύγουν συστηματικά να ασχοληθούν με το μέλλον τους.

«Αδιαφορία» ή «Επαγγελματική Αναποφασιστικότητα»;

Πολλοί γονείς και εκπαιδευτικοί παρατηρούν μια φαινομενική αδιαφορία από τους μαθητές. Στην πραγματικότητα, αυτή η στάση συχνά κρύβει βαθιά σύγχυση και επαγγελματική αναποφασιστικότητα.

Οι έφηβοι καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε εκατοντάδες σχολές και επαγγέλματα, σε μια αγορά εργασίας που μεταβάλλεται ραγδαία, χωρίς να έχουν τα απαραίτητα εργαλεία για να επεξεργαστούν αυτόν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών.

Αυτή η πίεση για την «τέλεια επιλογή» μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση και απόσυρση, που εκλαμβάνεται λανθασμένα ως απάθεια.

Εναλλακτικές Διαδρομές Χωρίς Πυξίδα

Μέσα σε αυτό το κλίμα πίεσης, εμφανίζονται δύο κυρίαρχες τάσεις που χρήζουν προσοχής:

1. Η απόφαση μη συμμετοχής στις Πανελλήνιες: Ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών, που υπολογίζεται γύρω στο 25%, επιλέγει συνειδητά να μην δώσει εξετάσεις. Ωστόσο, αυτή η απόφαση λαμβάνεται συχνά χωρίς να έχει προηγηθεί έρευνα για τις εναλλακτικές διαδρομές, όπως τα Δημόσια ή Ιδιωτικά ΣΑΕΚ (Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης), οι σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ ή οι σπουδές στο εξωτερικό. Η αποφυγή των εξετάσεων γίνεται αυτοσκοπός, χωρίς όμως να υπάρχει ένα δομημένο εναλλακτικό πλάνο.

2. Τα ιδιωτικά κολλέγια ως «plan B»: Μια άλλη συχνή σκέψη είναι «αν δεν περάσω κάπου, θα πάω σε ένα ιδιωτικό κολλέγιο». Τα ιδιωτικά κολλέγια αποτελούν πράγματι μια εναλλακτική λύση που προσφέρει διέξοδο από το στρες των εξετάσεων. Όμως, η επιλογή αυτή γίνεται συχνά χωρίς ο μαθητής να έχει ξεκαθαρίσει ποιο αντικείμενο σπουδών τον ενδιαφέρει πραγματικά, οδηγώντας σε μια ακόμα απόφαση που βασίζεται στην τύχη και όχι στη συνειδητή επιλογή.

Ο Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού της About Career.

Απέναντι σε αυτή τη δαιδαλώδη πραγματικότητα, ο Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού αναδεικνύεται στον πιο καθοριστικό παράγοντα υποστήριξης. Ο ρόλος του, δεν είναι να «βρει» το επάγγελμα του μαθητή, αλλά να του δώσει τα εργαλεία για να το ανακαλύψει μόνος του [6].

1. Βοήθεια στην Αυτογνωσία: «Ποιος είμαι και τι θέλω;»

Το πρώτο και σημαντικότερο βήμα είναι το ταξίδι της αυτογνωσίας. Ο σύμβουλος, μέσα από εξειδικευμένες συζητήσεις και τη χρήση έγκυρων ψυχομετρικών εργαλείων (τεστ ενδιαφερόντων, ικανοτήτων, αξιών και προσωπικότητας), βοηθά τον μαθητή να:

• Αναγνωρίσει τα ενδιαφέροντά του: Τι του αρέσει να κάνει στον ελεύθερό του χρόνο; Ποια μαθήματα τον συναρπάζουν;

• Εντοπίσει τις δεξιότητες και τις κλίσεις του: Σε τι είναι καλός; Ποια είναι τα φυσικά του ταλέντα;

• Κατανοήσει τις επαγγελματικές του αξίες: Τι είναι σημαντικό για εκείνον σε μια δουλειά; Η οικονομική απολαβή, η προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, η δημιουργικότητα, η σταθερότητα;

Αυτή η διαδικασία μετατρέπει το αόριστο «δεν ξέρω τι θέλω» σε μια σαφή εικόνα του προσωπικού προφίλ του μαθητή.

2. Έγκυρη Πληροφόρηση: «Ποιες είναι οι επιλογές μου;»

Ο σύμβουλος λειτουργεί ως φίλτρο και ως αξιόπιστος κόμβος πληροφοριών. Παρέχει στον μαθητή έγκυρη και στοχευμένη πληροφόρηση για:

• Σχολές και Τμήματα: Αναλύει τα προγράμματα σπουδών, τα επαγγελματικά δικαιώματα που παρέχει κάθε πτυχίο και τις βάσεις εισαγωγής.

• Επαγγέλματα του Σήμερα και του Αύριο: Ενημερώνει για την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς εργασίας, τις απολαβές, τις συνθήκες εργασίας, αλλά και τις μελλοντικές τάσεις και τα επαγγέλματα που αναμένεται να έχουν ζήτηση.

• Εναλλακτικές Εκπαιδευτικές Διαδρομές: Παρουσιάζει με σαφήνεια όλες τις επιλογές πέραν του Πανεπιστημίου, όπως τις Ανώτερες Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Α.Ε.Κ.), οι Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) και οι ευκαιρίες για σπουδές στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.

3. Λήψη Απόφασης και Σχέδιο Δράσης: «Πώς θα φτάσω στον στόχο μου;»

Αφού ο μαθητής γνωρίσει τον εαυτό του και τις επιλογές του, ο σύμβουλος τον καθοδηγεί στο τελικό στάδιο: τη λήψη απόφασης και τη δημιουργία ενός εξατομικευμένου σχεδίου δράσης. Αυτό το σχέδιο δεν είναι απλώς η επιλογή μιας σχολής, αλλά μια στρατηγική που περιλαμβάνει:

• Καθορισμό βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων.

• Επιλογή της κατάλληλης Ομάδας Προσανατολισμού και των μαθημάτων.

• Δημιουργία ενός ρεαλιστικού προγράμματος μελέτης.

• Καθορισμό ενός «Πλάνου Β» που να είναι εξίσου μελετημένο και συνειδητό με το «Πλάνο Α».

Αυτή η διαδικασία μετατρέπει το άγχος σε δημιουργική ενέργεια και δίνει στον μαθητή την αίσθηση του ελέγχου πάνω στο μέλλον του.

Το Μέλλον δεν Περιμένει: Ξεκίνα Τώρα!

Η Α' και η Β' Λυκείου δεν είναι απλώς προθάλαμος για τις εξετάσεις.

Είναι η ιδανική περίοδος για διερεύνηση, ανακάλυψη και σχεδιασμό. Η αναβολή της ενασχόλησης με τον επαγγελματικό προσανατολισμό απλώς συσσωρεύει το άγχος και την πίεση για τη Γ' Λυκείου.

Μαθητές, μην φοβάστε να παραδεχτείτε ότι νιώθετε σύγχυση.

Γονείς, ενθαρρύνετε την εξερεύνηση και όχι την πίεση για μια γρήγορη απόφαση.

Η συνεργασία με έναν Σύμβουλο Επαγγελματικού Προσανατολισμού μπορεί να μετατρέψει μια αγχωτική και χαοτική διαδικασία σε ένα συναρπαστικό ταξίδι αυτογνωσίας και συνειδητής επιλογής.

Το μέλλον σας δεν είναι μια εξίσωση που πρέπει να λυθεί την τελευταία στιγμή, αλλά ένα μονοπάτι που μπορείτε να αρχίσετε να χτίζετε, βήμα-βήμα, από σήμερα.